Hà Nội, ngày 24/4/2025 – Bộ Xây dựng vừa kiến nghị bổ sung cơ chế “vốn nhà nước tham gia, hỗ trợ giai đoạn khai thác” vào Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đấu thầu và Luật PPP. Việc này nhằm tháo gỡ vướng mắc cho 11 dự án BOT giao thông và các dự án tiềm ẩn khác.

Kiến nghị Bổ sung Quy định

• Văn bản đề xuất: Công văn số 2212/BXD-CĐBVN gửi Thủ tướng Chính phủ, giữa tuần trước.

• Nội dung chính: Cho phép sử dụng vốn nhà nước hỗ trợ giai đoạn khai thác dự án BOT.

• Mục tiêu: Cung cấp cơ sở pháp lý để tiếp tục hoặc chấm dứt hợp đồng một cách minh bạch.

Hoàn thiện Đề án Tháo gỡ Vướng mắc

Bộ Xây dựng đã:

1. Rà soát tổng thể 11 dự án BOT trên toàn quốc (8 do Bộ quản lý, 3 do địa phương).

2. Lập danh mục gồm dự án đang gặp khó, không giải quyết bằng biện pháp thông thường.

3. Đàm phán với nhà đầu tư và ngân hàng để thống nhất giải pháp tài chính.

Dự kiến phương án:

• Chấm dứt hợp đồng: Bố trí vốn nhà nước thanh toán cho 6 dự án.

• Tiếp tục thực hiện: Bổ sung vốn hỗ trợ cho 5 dự án, xác định trách nhiệm chia sẻ rủi ro.

Kết quả Đàm phán Mới nhất

Cuộc họp ngày 9/4/2025 với Ngân hàng Nhà nước, nhà đầu tư và tổ chức tín dụng ghi nhận:

• 5/11 dự án đồng thuận cơ chế chia sẻ rủi ro theo Thông báo 270/TB-VPCP.

• 6/11 dự án đề xuất giảm lợi nhuận một phần; các ngân hàng yêu cầu không hồi tố lãi vay.

Tuy nhiên, đề xuất này chưa phù hợp với nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” mà Thường trực Chính phủ đã thiết lập.

Cơ sở Pháp lý và Lộ trình Sửa đổi Luật

• Luật PPP sửa đổi (57/2024/QH15): Đã bổ sung điều kiện pháp lý chấm dứt hợp đồng BOT.

• Chưa có quy định về vốn hỗ trợ giai đoạn khai thác.

• Tờ trình 169/TTr-CP ngày 5/4/2025: Đề xuất Quốc hội xem xét đưa nội dung này vào chương trình lập pháp 2025.

• Ban soạn thảo: Bộ Xây dựng thành lập tổ biên tập, phối hợp với Văn phòng Chính phủ, Bộ Tài chính, Bộ Tư pháp để hoàn thiện Dự thảo.

Phân tích Logic và Độ Chính Xác

1. Tính hợp lý của kiến nghị

   • Kiến nghị xuất phát từ thực trạng vướng mắc tài chính, cần cơ chế đặc thù.

   • Việc bổ sung quy định giai đoạn khai thác sẽ làm rõ trách nhiệm và nguồn lực.

2. Độ chặt chẽ pháp lý

   • Luật PPP hiện hành cho phép chấm dứt hợp đồng, nhưng thiếu cơ chế hỗ trợ tiếp tục khai thác.

   • Sửa đổi luật sẽ khắc phục khoảng trống pháp lý, đảm bảo minh bạch.

3. Tính khả thi

   • Dự thảo đang trong giai đoạn lấy ý kiến và hoàn thiện, có sự phối hợp của nhiều bộ, ngành.

   • Nếu được thông qua tại Kỳ họp thứ 9, các dự án BOT sẽ sớm được giải quyết.

4. Rủi ro và thách thức

   • Khối lượng vốn nhà nước cần huy động lớn.

   • Đàm phán giữa nhà đầu tư và ngân hàng vẫn có thể kéo dài nếu không thống nhất nguyên tắc chia sẻ rủi ro.

Kết luận: Việc đề xuất bổ sung quy định vốn nhà nước hỗ trợ giai đoạn khai thác trong Luật PPP (sửa đổi) là bước đi cần thiết để tháo gỡ vướng mắc cho các dự án BOT giao thông. Mức độ thành công phụ thuộc vào quá trình hoàn thiện dự thảo luật và sự đồng thuận của các bên liên quan.