Kết nối “rừng” và “biển”

Với 446/447 đại biểu tham gia tán thành, tại ngày làm việc cuối Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV (27/6), Quốc hội đã chính thức thông qua Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn (Bình Định) – Pleiku (Gia Lai).

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku có tổng mức đầu tư lên tới 43.734 tỷ đồng là một trong những dự án hạ tầng quan trọng, có quy mô lớn nhất, nhằm thực hiện kết nối Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung Bộ.

Sau khi hoàn thành, dự án này không chỉ rút ngắn thời gian di chuyển giữa Bình Định với Gia Lai từ 4 giờ xuống còn 2 giờ so với việc di chuyển bằng Quốc lộ 19, mà còn giảm thiểu rất nhiều khó khăn, nguy hiểm khi đi qua đèo Mang Yang, đèo An Khê.

Trong bối cảnh tỉnh Bình Định và tỉnh Gia Lai chính thức hợp nhất thành tỉnh Gia Lai kể từ ngày 1/7/2025, Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku đã mở thêm một lối ra biển bằng đường bộ thuận tiện cho Tây Nguyên, góp phần gia tăng tính kết nối cho các địa phương trong tỉnh mới Gia Lai.

Để đẩy nhanh tiến độ triển khai, phấn đấu khởi công Dự án tại 2 điểm đầu và cuối tuyến trong năm 2025, Bộ Xây dựng thống nhất với các địa phương kiến nghị Thủ tướng Chính phủ chấp thuận phân chia Dự án Đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Quy Nhơn – Pleiku thành 3 dự án thành phần do UBND tỉnh Gia Lai (sau hợp nhất) làm cơ quan chủ quản gồm: Dự án thành phần 1 (Km0+000 – Km22+000); Dự án thành phần 2 (Km22+000 – Km90+000); Dự án thành phần 3 (Km90+000 – Km125+000).

“Phương án phân chia này sẽ giúp UBND tỉnh Gia Lai tập trung khảo sát, thiết kế, lập và phê duyệt dự án đầu tư trước 2 đoạn tuyến của Dự án thành phần 1 và Dự án thành phần 3 vì có địa hình bằng phẳng, thuận lợi để có thể khởi công trước các đoạn tuyến này trong năm 2025. Dự án thành phần 2 sẽ hoàn thành công tác chuẩn bị, phê duyệt dự án đầu tư và phấn đấu khởi công trong quý I/2026. Toàn bộ Dự án sẽ đầu tư hoàn thành và đưa vào khai thác vào năm 2029 theo đúng kế hoạch đề ra”, ông Bùi Xuân Dũng, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết.

Một công trình đường bộ kết nối “rừng” và “biển” khác cũng vừa được UBND tỉnh Đắk Lắk và UBND tỉnh Phú Yên trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt chủ trương đầu tư là tuyến cao tốc Phú Yên – Đắk Lắk.

Cụ thể, 2 địa phương này đề xuất người đứng đầu Chính phủ cho phép điều chỉnh tiến trình đầu tư tuyến đường bộ cao tốc Phú Yên – Đắk Lắk trước năm 2030 và điểm đầu giao với cao tốc Bắc – Nam phía Đông (CT.01) trong Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và chấp thuận phương án đầu tư theo phương thức PPP, hợp đồng BOT.

Hai địa phương cũng kiến nghị Thủ tướng giao UBND tỉnh Phú Yên (trong thời gian trước khi sáp nhập tỉnh) và UBND tỉnh Đắk Lắk mới (khi sáp nhập tỉnh) là cơ quan có thẩm quyền thực hiện Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Phú Yên – Đắk Lắk, đoạn từ cao tốc Bắc – Nam phía Đông đến Quốc lộ 14.

Theo tính toán sơ bộ, Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Phú Yên – Đắk Lắk có chiều dài khoảng 122 km; quy mô 4 làn xe hoàn chỉnh, có làn dừng khẩn cấp liên tục, bề rộng nền đường 24,75 m; tốc độ thiết kế 100 km/h.

Dự án có tổng mức đầu tư 29.655 tỷ đồng (chưa bao gồm lãi vay trong thời gian xây dựng) này được đánh giá là trục đường chiến lược kết nối Đông – Tây, kết nối “rừng” với “biển”, kết nối đồng bộ kết cấu hạ tầng giao thông của vùng Tây Nguyên với duyên hải miền Trung.

Ông Lê Tấn Hổ, Phó chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên chia sẻ, Đắk Lắk và Phú Yên khi sáp nhập lấy tên là tỉnh Đắk Lắk, trung tâm chính trị – hành chính đặt tại tỉnh Đắk Lắk.

“Chính vì vậy, việc sớm triển khai đầu tư tuyến cao tốc Phú Yên – Đắk Lắk trước năm 2030 là rất quan trọng và cấp thiết để kết nối cảng biển, cảng cạn, sân bay, cửa khẩu, khu kinh tế, khu công nghiệp, kết nối các hành lang kinh tế Bắc – Nam và Đông – Tây, mở ra không gian phát triển mới, nâng cao năng lực thông hành, giảm chi phí logistics; tạo điều kiện thuận lợi cho thu hút đầu tư trong quá trình phát triển kinh tế – xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh trên địa bàn tỉnh mới Đắk Lắk”, ông Lê Tấn Hổ nói.

Dồn lực hoàn thành sớm

Trong khi Dự án Đầu tư xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Phú Yên – Đắk Lắk mới trong giai đoạn khởi động thì Dự án Tuyến đường sắt đô thị số 1, Thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên (TP.HCM) vừa có thêm bước tiến quan trọng sau gần 1 năm nghiên cứu.

Theo đó, vào cuối tuần trước, Hội đồng Thẩm định nhà nước đã gửi Chính phủ kết quả thẩm định Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án Tuyến đường đô thị số 1, Thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên, có tổng mức đầu tư lên tới 46.725 tỷ đồng.

Hội đồng Thẩm định nhà nước thống nhất kiến nghị Chính phủ xem xét, thông qua Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án Tuyến đường sắt đô thị số 1, Thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên theo đề nghị của UBND tỉnh Bình Dương.

Hội đồng Thẩm định nhà nước kiến nghị Chính phủ giao UBND tỉnh Bình Dương hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi Dự án; giao Bộ Xây dựng, cơ quan quản lý chuyên ngành về lĩnh vực giao thông, thừa ủy quyền Thủ tướng Chính phủ, thay mặt Chính phủ trình Quốc hội xem xét, quyết định chủ trương đầu tư Dự án.

Theo đề xuất của UBND tỉnh Bình Dương, Dự án Tuyến đường sắt đô thị số 1 (Thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên) dài 29,01 km, có điểm đầu tại Ga S1 (trung tâm Thành phố mới) thuộc phường Hòa Phú, TP. Thủ Dầu Một; điểm cuối tại ga Bến xe Suối Tiên (Tuyến đường sắt đô thị số 1 TP.HCM) thuộc phường Bình Thắng, TP. Dĩ An.

Từng được xác định là tuyến đường sắt đô thị kết nối 2 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, nhưng với việc sáp nhập TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa – Vũng Tàu từ ngày 1/7, yêu cầu triển khai sớm Tuyến đường sắt đô thị số 1, Thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên càng trở nên cấp bách.

“Tuyến đường sắt đô thị số 1, Thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên sẽ là trục giao thông chính kết nối trung tâm tỉnh Bình Dương với TP.HCM, tạo ra không gian phát triển dọc tuyến cũng như giảm ách tắc giao thông dọc trục đường chính từ trung tâm thành phố đến nút giao Tân Vạn”, lãnh đạo tỉnh Bình Dương cho biết.

Trong Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, UBND tỉnh Bình Dương cho biết, căn cứ các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP.HCM được ban hành tại Nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội, Tuyến đường sắt đô thị số 1, Thành phố mới Bình Dương – Suối Tiên hoàn toàn có thể khởi công xây dựng theo phương thức “cuốn chiếu” từ quý II/2027 và hoàn thành, đưa vào khai thác vào cuối năm 2031.

Ngay sát thời điểm hợp nhất 3 tỉnh Nam Định, Hà Nam và Ninh Bình, HĐND tỉnh Nam Định vừa phê duyệt Dự án Xây dựng tuyến đường kết nối Nam Định – Hoa Lư (Ninh Bình) với tổng mức đầu tư 25.900 tỷ đồng, nhằm tạo đột phá hạ tầng, thúc đẩy liên kết vùng, phát triển đô thị và du lịch tâm linh trong khu vực.

Dự án này có mục tiêu xây dựng tuyến đường trục cảnh quan kết nối Nam Định – Hoa Lư, có chiều dài khoảng 41,3 km, bao gồm tuyến chính và đường bên dài 18,2 km, tuyến vành đai 2 dài 18 km và tuyến nhánh khoảng 5,1 km. Tuyến chính được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cấp I đồng bằng, vận tốc tối đa 120 km/h, với 6 làn xe, dải phân cách giữa rộng khoảng 100 m, tổng bề rộng nền đường lên tới 130,5 m.

“Ngoài việc mở ra không gian phát triển, tuyến đường này sẽ giúp các cán bộ đang sinh sống tại TP. Nam Định thuận lợi trong việc di chuyển, bởi Trung tâm hành chính của tỉnh Ninh Bình (mới) được đặt tại phường Hoa Lư”, một cán bộ đang công tác tại Ban Quản lý khu công nghiệp Nam Định cho biết.

Cần phải nói thêm rằng, để tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương thực hiện sáp nhập, trong thời gian vừa qua, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo các chủ đầu tư, nhà thầu đẩy nhanh tiến độ xây dựng các dự án đường bộ cao tốc để sớm đưa vào khai thác, trong đó có tuyến cao tốc Hà Giang – Tuyên Quang; cao tốc Châu Đốc – Cần Thơ – Sóc Trăng; Chợ Mới – Bắc Kạn. Đây là những tuyến cao tốc được Bộ Xây dựng và các địa phương khởi công trong giai đoạn 2023 – 2024, dự kiến hoàn thành vào cuối năm 2025, 2026.

Tại Dự án Đầu tư xây dựng tuyến Chợ Mới – Bắc Kạn (tỉnh Bắc Kạn), ngay sau khi được khởi công vào giữa tháng 3/2025, liên danh nhà thầu Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng giao thông Phương Thành – Công ty cổ phần Xây dựng Đèo Cả – Tổng công ty Xây dựng Trường Sơn – Công ty cổ phần Tập đoàn Đèo Cả đã huy động tổ chức hàng chục mũi thi công trên phần công địa dài hơn 28,8 km.

Để tạo điều kiện kết nối giao thông cho tỉnh Thái Nguyên (mới) được sáp nhập từ tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Kạn, Bộ Xây dựng đã yêu cầu Ban Quản lý dự án 2 (chủ đầu tư) phối hợp chặt chẽ với địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng và chỉ đạo các nhà thầu huy động thêm nhân lực và thiết bị để có thể hoàn thành công trình vào cuối năm 2026.

“Chúng tôi nhận thức được vai trò quan trọng của Dự án đối với việc sáp nhập tỉnh Thái Nguyên và tỉnh Bắc Kạn, nếu sớm nhận được đầy đủ mặt bằng, chúng tôi sẽ huy động thêm thiết bị, nhân lực, chấp nhận bỏ thêm kinh phí để thay đổi biện pháp tổ chức thi công, nhằm đưa công trình về đích sớm nhất”, ông Phạm Văn Khôi, Tổng giám đốc Công ty Phương Thành cho biết.