Tỉnh Đắk Lắk đang đứng trước một cơ hội vàng khi đồng loạt các dự án hạ tầng chiến lược được triển khai – từ đường cao tốc Cao tốc Nha Trang – Buôn Ma Thuột đến cảng Bãi Gốc – mở ra một “động lực kép” thúc đẩy tăng trưởng cho vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ.

Mở cánh cửa phát triển

Bộ Bộ Xây dựng vừa chính thức đặt mục tiêu: đến ngày 19/12/2025 phải hoàn thành 20 km đầu của đoạn cao tốc Nha Trang – Buôn Ma Thuột. Quyết tâm này phản ánh rõ định hướng của Chính phủ trong việc đầu tư mạnh vào trục ngang kết nối các vùng, nhằm giúp phát triển kinh tế giữa các khu vực ngày càng đồng đều.

Dự án đầu tư xây dựng đường bộ cao tốc Khánh Hòa – Buôn Ma Thuột (giai đoạn I) có tổng chiều dài khoảng hơn 117 km, với mức đầu tư sơ bộ gần 22.000 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn hỗn hợp từ ngân sách trung ương và địa phương. Dự án được chia thành ba tiểu dự án và do Bộ Xây dựng cùng UBND các tỉnh Khánh Hòa, Đắk Lắk làm chủ đầu tư.

Theo kế hoạch, giai đoạn chuẩn bị đầu tư và triển khai bắt đầu từ 2022. Các đoạn tuyến có lưu lượng giao thông lớn sẽ cơ bản hoàn thành trong năm 2025, toàn tuyến phấn đấu hoàn thành năm 2026 và đưa vào khai thác đồng bộ năm 2027.

Theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ:

• Dự án thành phần 1 (tỉnh Khánh Hòa) phải hoàn thành 20 km đầu tuyến trước 19/12/2025.

• Dự án thành phần 3 (tỉnh Đắk Lắk) hoàn thành trước 30/8/2025.

• Dự án thành phần 2 đặt mục tiêu khánh thành trước 30/6/2026 để đảm bảo khai thác đồng bộ hiệu quả.

Mới đây, UBND tỉnh Đắk Lắk đã trình Thủ tướng phương án đầu tư xây dựng cao tốc Cao tốc Phú Yên – Đắk Lắk, đoạn nối cao tốc Bắc–Nam phía Đông tới quốc lộ 14 theo hình thức PPP, với vốn hỗ trợ từ trung ương. Dự kiến dự án sẽ được bổ sung trong danh mục đầu tư giai đoạn trung hạn 2026-2030.

Theo đề xuất:

• Quy mô: đường 4 làn xe hoàn chỉnh, có làn dừng khẩn cấp liên tục, nền đường rộng 24,7 m, tốc độ thiết kế 100 km/h.

• Tổng mức đầu tư sơ bộ: ~29.655 tỷ đồng (chưa gồm lãi vay). Trong đó, chi phí bồi thường, tái định cư khoảng 3.360 tỷ đồng, xây dựng & thiết bị khoảng 20.895 tỷ đồng, phần còn lại dành cho tư vấn và dự phòng.

• Dự kiến thi công từ 2026 tới 2029.

Cao tốc Phú Yên – Đắk Lắk là trục đường Đông–Tây kết nối vùng Tây Nguyên với duyên hải miền Trung, đã được đưa vào quy hoạch mạng lưới đường bộ giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050.

Các chuyên gia nhận định rằng, khi tuyến cao tốc hoàn thành sẽ kết nối các trung tâm kinh tế-chính trị, mở ra không gian phát triển mới, góp phần thúc đẩy kinh tế-xã hội và bảo đảm quốc phòng-an ninh cho địa bàn tỉnh và vùng lân cận.

Bên cạnh các dự án giao thông trọng điểm, tỉnh Đắk Lắk còn xúc tiến đầu tư cảng Bãi Gốc – được xem là dự án hạ tầng quan trọng trong giao thương hàng hóa không chỉ cho Khu kinh tế Nam Phú Yên mà cả vùng Tây Nguyên trong tương lai.

Cực tăng trưởng mới

Theo Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Yên, trong 9 tháng đầu năm nay, Khu kinh tế Nam Phú Yên và các khu công nghiệp đã thu hút 8 dự án mới với tổng vốn đăng ký hơn 23.571 tỷ đồng.

Tính tới nay, khu vực này đã thu hút tổng cộng 126 dự án, diện tích đất đăng ký đạt 1.427,15 ha; tổng vốn đầu tư đăng ký khoảng 31.320 tỷ đồng và 45,6 triệu USD. Trong đó có 110 dự án vốn trong nước với diện tích 1.054,1 ha, vốn thực hiện 5.842,1 tỷ đồng; 16 dự án đầu tư nước ngoài từ 8 quốc gia, diện tích đăng ký 65,9 ha.

Ông Huỳnh Lữ Tân – Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Yên cho biết: trong các dự án năm 2025 có 3 “dự án động lực” quy mô lớn:

1. Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Hòa Tâm (giai đoạn I), do Tập đoàn Hòa Phát – Công ty CP Phát triển Hạ tầng KCN Hòa Tâm làm chủ đầu tư. Quy mô: sử dụng 491,87 ha, vốn đầu tư 4.188 tỷ đồng. Hướng tới phục vụ dự án Khu liên hợp Gang thép Hòa Phát công suất 6 triệu tấn/năm.

2. Dự án đầu tư xây dựng bến cảng Bãi Gốc – do Công ty CP Cảng Bãi Gốc Phú Yên thuộc Hòa Phát đầu tư, vốn 16.300 tỷ đồng (giai đoạn I: 8.800 tỷ đồng, công suất thiết kế 15,6 triệu tấn/năm; giai đoạn II: 7.500 tỷ đồng, công suất 11,1 triệu tấn/năm). Giai đoạn I đưa vào hoạt động quý III/2028; giai đoạn II quý IV/2030.

3. Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghệ cao Phú Yên – do Công ty CP Tập đoàn N&G làm chủ đầu tư, diện tích 251,6 ha, vốn đầu tư 2.369 tỷ đồng. Khu công nghệ này dự kiến thu hút các ngành: công nghiệp kỹ thuật cao, công nghiệp hỗ trợ sản xuất công nghệ cao như: CNTT-TT; dược phẩm, sinh học; môi trường & năng lượng tái tạo; điện tử, ô tô & điện tử ô tô; robot & tự động hóa; AI; vật liệu & nano; logistics…

Về tiến độ: ông Huỳnh Lữ Tân cho hay 3 dự án đã tổ chức lễ khởi động ngày 19/8/2025. Hiện nhà đầu tư đang hoàn thiện thủ tục để triển khai bước tiếp theo. Với Khu công nghiệp Hòa Tâm – giai đoạn I, nhà đầu tư dự kiến khởi công phần diện tích 273 ha trong tháng 12/2025.

Tại lễ khởi động, ông Trần Đình Long – Chủ tịch Tập đoàn Hòa Phát nhấn mạnh: việc triển khai các dự án này chính là hiện thực hóa cam kết của Tập đoàn với tỉnh Đắk Lắk. Hòa Phát cam kết thực hiện nhanh và hiệu quả. Sau khi hoàn thiện, các dự án sẽ giúp nâng vị thế Việt Nam trên bản đồ công nghiệp thép toàn cầu và đóng góp ngân sách cho tỉnh khoảng 10.000 tỷ đồng mỗi năm.

Ông Tạ Anh Tuấn – Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk khẳng định: cảng Bãi Gốc và Khu công nghiệp Hòa Tâm (với tổ hợp nhà máy thép 6 triệu tấn/năm) sẽ là nhân tố chủ chốt góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng kinh tế hai con số trong giai đoạn tới, từng bước đưa Đắk Lắk trở thành một “cực tăng trưởng” mới của vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ. Khi đi vào hoạt động, các dự án này sẽ lan tỏa mạnh đến các ngành thương mại và dịch vụ trong tỉnh.

Ngoài ra, UBND tỉnh Đắk Lắk cũng đã đồng ý chủ trương cho phép liên danh Becamex VSIP nghiên cứu đề xuất Dự án “Khu công nghiệp – Đô thị – Dịch vụ” trong Khu kinh tế Nam Phú Yên với quy mô 1.920 ha (Khu công nghiệp: 1.400 ha; khu đô thị-dịch vụ: 520 ha). Hiện liên danh đang hoàn thiện đề xuất để báo cáo UBND tỉnh và tiến hành các bước tiếp theo.

Bà Hồ Thị Nguyên Thảo – Phó chủ tịch UBND tỉnh Đắk Lắk khẳng định: Khu kinh tế Nam Phú Yên có diện tích hơn 20.000 ha, là một trong các khu kinh tế ven biển của cả nước, sở hữu nhiều lợi thế cạnh tranh như hạ tầng kết nối đồng bộ, cảng biển nước sâu Bãi Gốc, được định hướng trở thành cảng biển quan trọng của vùng duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.

“Trong chiến lược phát triển kinh tế-xã hội, tỉnh Đắk Lắk xác định Khu kinh tế Nam Phú Yên không chỉ là hướng mở rộng không gian phát triển về phía Đông, mà còn là khu vực động lực phát triển quan trọng của tỉnh — nơi hội tụ đầy đủ điều kiện để hình thành chuỗi liên kết công nghiệp-thương mại-dịch vụ-logistics giữa vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ,” bà Hồ Thị Nguyên Thảo chia sẻ.

---

Kết luận

Việc đồng loạt khai triển các dự án lớn như cao tốc Nha Trang–Buôn Ma Thuột, cao tốc Phú Yên–Đắk Lắk, cảng Bãi Gốc và các khu công nghiệp – đô thị theo đúng kế hoạch sẽ tạo ra một bước ngoặt chuyển đổi rõ nét cho Đắk Lắk. Không chỉ mở rộng về giao thông kết nối, mà còn tạo ra năng lực sản xuất, logistic và dịch vụ mới, giúp tỉnh trở thành một trung tâm tăng trưởng mới vùng Tây Nguyên – Duyên hải Nam Trung Bộ. Hệ quả sẽ là tăng trưởng kinh tế bền vững và đồng đều hơn, cùng với việc đóng góp ổn định vào ngân sách và phát triển xã hội – một lộ trình phát triển đầy triển vọng đã được định hướng rõ ràng và đang trên đà triển khai.