Trước sức ép cạnh tranh ngày càng lớn từ các nền tảng xuyên biên giới, thương mại điện tử nội địa Việt Nam đang đứng trước yêu cầu phải đổi mới mạnh mẽ để không bị lép vế và tận dụng tốt cơ hội từ hội nhập quốc tế.
Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, thương mại điện tử (TMĐT), đặc biệt là TMĐT xuyên biên giới, đang trở thành kênh quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam mở rộng thị trường và thúc đẩy xuất khẩu. Tuy nhiên, sự bùng nổ của TMĐT xuyên biên giới cũng đặt ra nhiều thách thức đối với các sàn TMĐT nội địa.
Để tìm hiểu rõ hơn về thực trạng quản lý TMĐT xuyên biên giới và những giải pháp cần thiết nhằm tăng sức cạnh tranh cho TMĐT nội địa, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với bà Lê Thị Hà – Trưởng phòng Quản lý hoạt động thương mại điện tử, Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương).
Cần minh bạch thông tin hàng hóa
Theo bà Lê Thị Hà, hiện nay các sản phẩm được đưa lên sàn TMĐT đều phải trải qua quá trình kiểm duyệt thông qua đơn vị chủ quản nền tảng. Các sàn giao dịch TMĐT bắt buộc phải đăng ký với cơ quan quản lý nhà nước và cung cấp đầy đủ thông tin về người bán, sản phẩm, điều kiện kinh doanh và nhãn hàng hóa.
“Chủ quản nền tảng còn có trách nhiệm yêu cầu người bán giải quyết khiếu nại của người tiêu dùng khi có vấn đề phát sinh,” bà Hà nhấn mạnh.
Bộ Công Thương hiện đang phối hợp chặt chẽ với các cơ quan như Tổng cục Hải quan và Bộ Công an để tăng cường quản lý, giám sát hoạt động TMĐT xuyên biên giới, đồng thời cảnh báo người tiêu dùng về các rủi ro liên quan đến chất lượng hàng hóa.
Đảm bảo công bằng giữa các nền tảng
Một trong những thách thức lớn hiện nay là tạo ra môi trường cạnh tranh công bằng giữa các sàn TMĐT nội địa và các nền tảng xuyên biên giới. Bà Hà cho biết: “Bộ Công Thương yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới phải tuân thủ đầy đủ quy định của pháp luật Việt Nam, nhất là khi sử dụng tên miền ‘.vn’, có lượng giao dịch lớn hoặc sử dụng tiếng Việt.”
Đối với các nền tảng chưa có pháp nhân tại Việt Nam nhưng vẫn hoạt động tại thị trường trong nước, các quy định hiện hành vẫn được áp dụng nhằm bảo đảm sự công bằng giữa các bên.
Áp lực từ sự cạnh tranh khốc liệt
Số lượng nền tảng TMĐT tại Việt Nam hiện đã vượt mốc 1.000, tạo nên mặt bằng cạnh tranh rất cao. Theo bà Hà, ngoài các yếu tố về hạ tầng kỹ thuật và pháp lý, sự cạnh tranh nội tại giữa các sàn trong nước cũng là nguyên nhân khiến một số sàn hoạt động kém hiệu quả.
“Bên cạnh đó, sự xuất hiện của các nền tảng AI, diễn đàn rao vặt hay những mô hình kinh doanh số mới càng khiến cuộc cạnh tranh trở nên gay gắt,” bà phân tích.
Đổi mới để tăng sức cạnh tranh
Trước bối cảnh TMĐT xuyên biên giới ngày càng phát triển, các sàn nội địa cần thay đổi mạnh mẽ để không bị tụt lại phía sau. Bà Lê Thị Hà cho rằng thay vì đối đầu, các sàn trong và ngoài nước nên hỗ trợ lẫn nhau, cùng phát triển thị trường.
Tuy nhiên, để tăng sức cạnh tranh, các sàn nội địa cần đặc biệt chú trọng đến chất lượng sản phẩm. “Sản phẩm không đạt tiêu chuẩn sẽ rất khó tiếp cận thị trường quốc tế, cho dù có hạ tầng kỹ thuật hiện đại đến đâu,” bà nhận định.
Ngoài ra, việc cập nhật xu hướng công nghệ, tận dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và hiểu rõ hành vi tiêu dùng là những yếu tố then chốt giúp doanh nghiệp giữ chân khách hàng và nâng cao trải nghiệm người dùng.
Theo bà Hà, trong tương lai, công nghệ sẽ tiếp tục tác động sâu rộng đến hành vi người tiêu dùng và mở rộng sân chơi TMĐT. “Chỉ khi các sàn nội địa cung cấp sản phẩm và dịch vụ có chất lượng tương đương, thậm chí vượt trội, thì mới có thể đứng vững trên thị trường,” bà kết luận.
Cuộc cạnh tranh giữa TMĐT nội địa và xuyên biên giới là tất yếu, nhưng nếu biết tận dụng cơ hội và đổi mới kịp thời, TMĐT Việt Nam hoàn toàn có thể khẳng định vị thế trên sân nhà cũng như vươn ra thế giới.