Hà Nội — Tổng công ty Đường sắt Việt Nam vừa trình Bộ Xây dựng đề xuất Dự án “Xây dựng Tổ hợp Công nghiệp đường sắt” với hình thức đầu tư công 100%, dự kiến triển khai trên diện tích khoảng 250 ha thuộc xã Chuyên Mỹ và xã Ứng Hòa (TP. Hà Nội).

Mục tiêu dự án

Tổ hợp được kỳ vọng trở thành trung tâm lắp ráp và nội địa hóa phương tiện đường sắt cho cả đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị. Dự án hướng tới sản xuất trong nước các linh kiện phần cứng, phần mềm về thông tin, tín hiệu và cấp điện, đồng thời từng bước làm chủ công tác vận hành, bảo trì và sản xuất linh kiện thay thế cho đường sắt tốc độ cao.

Quy mô, chức năng và năng lực sản xuất

Theo tờ trình, Tổ hợp sẽ tiếp nhận chuyển giao công nghệ, đầu tư máy móc thiết bị để sản xuất đầu máy và toa xe phục vụ đường sắt có tốc độ dưới 200 km/h. Dự án cũng sẽ mua bản thiết kế và tổ chức sản xuất cho đường sắt đô thị và xây dựng các phân khu chức năng chuyên sâu cho công tác sửa chữa lớn các phương tiện, thiết bị đường sắt.

Nguồn vốn và tiến độ đề xuất

Sơ bộ tổng mức đầu tư là 17.509 tỷ đồng, chia làm hai giai đoạn:

• Giai đoạn I: 7.411 tỷ đồng.

• Giai đoạn II: 10.098 tỷ đồng.

Tổng công ty kiến nghị được giao làm chủ đầu tư (doanh nghiệp 100% vốn nhà nước) và đề nghị bố trí nguồn kinh phí để thực hiện các bước chuẩn bị và triển khai theo quy định pháp luật. Nếu được phê duyệt, dự án được đề xuất hoàn thành trong vòng 3 năm với các mốc chính: chuẩn bị thủ tục (9–12 tháng), thiết kế và đấu thầu (6–9 tháng), thi công hạ tầng giai đoạn 1 (18 tháng), lắp đặt thiết bị (8 tháng) và hoàn thiện vận hành (3 tháng).

Hiệu quả kinh tế — thời gian hoàn vốn

Tổng công ty ước tính, doanh thu dự kiến giai đoạn 2030–2050 đạt khoảng 228.102 tỷ đồng. Thời gian hoàn vốn được tính sơ bộ là khoảng 16 năm.

Hợp tác và xây dựng chuỗi cung ứng

Tổng công ty cho biết sẽ vận hành Tổ hợp bằng nguồn vốn nhà nước và đồng thời phối hợp với doanh nghiệp trong và ngoài nước để hình thành hệ sinh thái công nghiệp đường sắt. Mục tiêu là phát triển chuỗi cung ứng nội địa và các ngành công nghiệp phụ trợ liên quan.

Lý giải tầm quan trọng

Ông Hoàng Gia Khánh, Tổng giám đốc Tổng công ty Đường sắt Việt Nam, nhận định Tổ hợp khi đi vào hoạt động sẽ là động lực cho ngành. Dự án không chỉ đáp ứng nhu cầu cung cấp sản phẩm cho các dự án đường sắt mới và hiện hữu mà còn thúc đẩy phát triển các ngành công nghiệp phụ trợ, công nghiệp vật liệu, và năng lực sửa chữa, bảo trì trong nước.